"Itoitz, Pueblos que fueron - Itoitz, Herri izandakoak" (elkarrizketa) Bizi izan direnentzako memoria; ikusi ez dutenentzako ikusmina; ez dakitenentzako ezagutza . Lan hau egiteko ideia Agoitz inguruko hainbat herriren argazkiak gure eskuetara iritsi zirenean sortu zen, eta haietako batzuk gure ibarretatik materialki desagertu zirela ikusi genuen. Materialki diot, batez ere, 30 urte baino gehiago ditugunok, ziur gogoan ditugula, batzuek beren bizitzaren zati bat bertan bizi izan dutelako eta beste batzuok askotan bisitatu ditugulako. Orduan erabaki genuen, Itoizko urtegia zela-eta desagertu egin ziren herri horien maketa adierazgarri batzuk egitea. Itoizko urtegiak, zalantzarik gabe, ingurua eraldatu zuen, ez bakarrik urak harrapatu zuena, baizik eta Agoitz (burualdean) eta Oroz-Betelu eta Nagore urtegiko amaieran daudenak, nolabait ere aldatu zituen. Materiala moldatuta, urtegia hustu duzue Lan hau aukezteko, bost urte inguruko bide luzea egin dugu, oso bide atsegina.