David Álvarez
Zorroztailea:
artisau handia zara
Zorrozteagatik
ulertzen baduzu puntak ateratzea eta ironia eta umorea erabiltzea albiste jakin
batzuk komentatzeko, aitortu behar dizut zorroztea gustatzen zaidala. Ez dakit
horrek artisau egiten nauen, zalantza daukat. Gaur egungo egoera, ingurumenaren
ikuspegitik, horren da beltza, ezen, eguneroko albisteak komentatzeko punta
ateratzen saiatzen naiz, eta umorearekin jolasten, hori egingo ez banu
deprimenteegia izango bailitzateke.
Denbora asko
daramagu suarekin jolasten: baliabide agortezinak dituen planeta batean bizi
garela pentsatzen dugu, eta gure ekintzek eraginik ez dutela sinesten dugu: ez
ingurumenean, ez geure buruengan. Eta, argi eta garbi esan beharra dago oker
gabiltzala; amaigabeki hazi nahi dugun planeta mugatu batean bizi gara, eta
hori fisikoki ezinezkoa da. Planetako bizitzaren gaineko ondorioak, dagoeneko,
bizitzen ari gara: klima-aldaketa eta biodibertsitatearen krisia ez dira
etorkizunekoak, hemen daude jada. Baina jende askok ulertu nahi ez duena zera
da: arriskuan dagoena espezie gisa dugun existentzia bera dela, ez planetako
bizitzarena. Ziurrenik espezie asko desagertuko dira, iraganean bost iraungitze
masibo izan dira, beraz, horretan ere ez gara originalak. Orain 2.000 milioi
urte agertu ziren lehen zelula eukariotoak, eta denbora horretan guztian,
existitu diren espezie guztien % 99 desagertu direla uste da. Guk, espezie
gisa, 300.000 urte pasatxo daramatzagu hemen, ia atzo iritsi ginen, eta
desagertzen garenean, Lurreko bizitzak jarraituko du, orain ezagutzen dugunaz
bestelako bizitza bat. Lurrak ez gaitu behar, guk, ordea, bai, bizi-irauteko
Lurra behar dugu.
Egia esateko, ez
naiz baikorregia gure etorkizunaz, beraz, gutxienez, eta energiarik geratzen
zaigun bitartean, har dezagun umorez.
Biologia klasea:
eserlekuak kolokan daude?
Nire ikerketa-
edo dibulgazio-jardueraren aurretik nire irakaskuntza-jarduera dago. Zoologiako
irakaslea naiz Oviedoko Unibertsitatean, eta oso gustuko dut lan hori. Topikoa
badirudi ere, nik pentsatzen jarraitzen dut zerbait babesteko, lehenik eta
behin ezagutzea eta, jakina, aztertzea dela.
Biologiako
ikasketak hasi nituenean, duela urte asko, bai nik, bai nire ikaskide askok,
txikitatik ikusi genituen Félix Rodríguez de la Fuenteren programak, eta
ziurrenik horrek baldintzatu du hein handi batean naturarekiko dugun
zaletasuna. Egia da gauza asko aldatu direla ordutik, urte haietan bi
telebista-kate besterik ez zeuden, eta "El Hombre y la Tierra"
milioika lagunek ikusten genuen, umeak naiz zaharrak. Telebista saio horren
entziklopedietako faszikuluen bilduma egiten genuen eta muxar karetoa, sai
arrea edo gineta ezagutzen genituen. Oraingo haurrek eta ez hain haurrek, ez
dituzte ezagutzen, Pokemonak eta Game of Thrones filmeko pertsonaiak ezagutzen
dituzte.
Ez dakit Felixen
programei esker, edo uda guztiak naturaz inguratutako herriko etxe batean
pasatzen nituelako, animaliak beti gustatu zitzaizkidan eta beti argi izan dut
Biologia ikasi nahi nuela.
Orain gauzak asko
aldatu dira, eta Biologia Fakultatean sartzen diren ikasle askok ez dute
interes berezirik Zoologian edo Botanikan, eta horregatik, nire ustez, oso
garrantzitsua da interes hori piztea, eta ezagutarztea inguratzen gaituena,
baita natura babestu eta kontserbatzearen garrantzia ere.
Izokina: behin
arrandegi batean ikusi nuen
Eta ikusten
jarraituko duzu arrandegi bateko erlaitzean, izotzezko ohe xehatu baten
gainean, plastikozko erretilu batean xerratuta, baina ziurrenik ez duzu ikusiko
milioika urte daramatzan ibaietan. Izokinaren kasuan, etxekotutako eta
akuikulturako etxaldeetan mantendutako populazioa basatia baino askoz ere
handiagoa da; izokin basati bakoitzeko, akuikulturako hainbat milioi ale daude.
Eta etxaldetako izokinen populazioa esponentzialki handitzen den bitartean,
izokin basatien populazioak desagertzen ari dira. Eta ez gaitezen nahastu, ez
da gauza bera izokin basati bat edo akuikulturako izokin bat, otso bat eta
Yorkshire terrier bat gauza bera ez diren bezala, nahiz eta biak Canis lupus
espeziekoak izan.
Izokin atlantikoa
egoera dramatikoan dago, eta litekeena da itzulerarik gabeko puntura iritsi
izana. Izokinari bai itsasoan bai ibaian arrantzatu zaio, bere habitata
suntsitu egin zaio, ibaiak milaka presarekin zatituz eta goialdean erruteko
tokirik onenetaraino igotzea eragotziz, bere urak kutsatu dira eta, hala eta
guztiz ere, oraindik ere eusten dio. Eta horri guztiari klima-aldaketaren
ondorioak gehitu behar zaizkio, aldaketa horrek larriago eragiten baitie
banaketa-eremuaren hegoaldeko mugan dauden gure biztanleei.
Egoera horren
aurrean, ale-kopurua izugarri jaitsi den horretan, beste edozein espezie
"galtzeko arriskuan" dagoela izendatuko litzateke. Baina izokinaren
kasuan, politikari eta kudeatzaileek ez dituzte kirol-arrantzaleak zapuztu nahi
eta zenbat ugaltzaile hil ditzaketen kalkulatzen dute urtero. Izokinak ezkongai
gehiegi izateko zoritxarra du: milaka arrantzale, merkatari eta ostalarik
baliabide ekonomiko bakarra eta ordezkaezina ikusten dute, eta orain arte ez da
politikari bat bera ausartu horiei aurre egiten, eta ebidentzia zientifikoei
kasu egiten.
Gaur egun ugaltzaile
bakar bat hiltzea luxu bat da, ez da jasangarria.
Sastraka: burua
berotzen duen garra
Sastraka
abeltzainen eta baso-kudeatzaile eta -ingeniari askoren azken amesgaiztoa
bihurtu da. Haien adierazpenei kaso egiten badiegu, sastrakek piztiei aterpea emateko
baino ez dute balio, baita erregai gisa ere, erloju-ponpa bihurtzen dute
berezko errekuntzan noiz sartuko zain.
Egia esan,
sastraka, ekologikoki, zuhaixkaz eta tamaina txiki eta ertaineko beste landare
espezie batzuez osatutako landare-eraketa da. Sastraka tarteko urratsa izan
daiteke ondorengotza ekologikoaren prozesuan, eta, azkenean, beste
landare-formazio heldu batzuk sortuko lirateke, hala nola basoak, baina, era
berean, behin betiko eraketa izan daiteke zenbait ingurunetan. Baina, jakina,
ez da izurritea eta ez da piroteknia bat.
Suteek,
gehienetan, gizakiaren eskua dute atzean, zuhurtziagabekeriengatik edo maizago
interes ekonomikoengatik. Sasi sutsua oso ondo dago Bibliako elezahar gisa,
baina pospoloa eta metxeroa dira suteak hasten dituztenak, inolako esku-hartze
jainkotiarren beharrik gabe. Asturiasen, Ingurumen Fiskaltzaren eta Guardia
Zibilaren arabera, eta Baso-suteak Ikertzeko Brigaden (BRIPA) ikerketetan
oinarrituta, suteen % 90 nahita eragindakoak dira, eta aziendarentzako larreak
lortzeko egiten dira. Hori ondo baino hobeto dakite talde politiko guztiek,
informazio hori eskura baitezakete.
Eta zer egin dute
hori saihesteko? Bada, lehenik eta behin, erretako lurretan ezabatu dute
artzaintzarako mugaketen figura, eta Ahal Duguk izan ezik,
autonomia-legebiltzarrean ordezkaritza duten talde guztien babesarekin egin
dute. Mugaketak nahita piztutako suteen arrazoietako bat ezabatzeko ezarri
ziren, urte batzuetan erretako lur horiek larratzea eragozten baitzuten. Figura
hori ezabatzean, suteen kopurua handitu egin zen, Fiskaltzak berak esan zuen
bezala. Asturiasko administrazioaren bigarren neurria BRIPAen berregituraketa
izan zen. Sua itzaltzeko zerbitzuari atxiki zitzaionean, suteen kausak
ikertzeari ekin zion, eta ez suteen egiletza ikertzeari. Horrenbestez, eta
Fiskaltzaren azken urteko memorietan agerian geratu den bezala, salaketa
gehienak artxibatu egiten dira, frogarik ez dagoelako. Azken batean, badirudi
ez direla errudunak aurkitu nahi, edo suteak eragiten dituztenak babestu nahi
dituztela. Egoera horren zergatia,
fiskalek eta ekologistek hainbatetan kritikatu dutena, egoera hori ahalbidetu
duten arduradun politikoei galdetu beharko litzaieke.
Nekazaritza
Politika Komunitarioa (NPB): politika?
Jakina, politika
da, zalantzarik gabe. Nekazaritza-politika bateratua (NPB) da alde handiarekin
Europar Batasuneko aurrekontuen ehuneko handiena eramaten duena. Eta hori
milaka milioi euro da. Ideia bat egiteko, 2021etik 2027ra bitartean Espainiak
31.400 milioi jasoko ditu NPBren zuzeneko ordainketetarako; horietatik 21.000
milioi inguru Eskualde Garapeneko Europako Funtsetik (EGEF) etorriko dira, eta
gainerakoak Europako Gizarte Funtsetik (EGF). Funts horien kudeaketa eta
banaketa oso garrantzitsua da, baita laguntza horiek jasotzeko baldintzatzaileak
ere.
Aurreko
galderarekin lotuta, ba al dago loturarik eragindako suteen eta NPBren
laguntzen artean? Bada, argi dago badagoela. NPBak ganaduak kontsumitzeko
egokia den larre-azalera diruz laguntzen du, eta jasotako dirua abeltzainen
artean banatzen da, dituzten abelburuen kopuruaren arabera. Sastrakak edo
zuhaitzak dituen lursail bat ez da larretzat hartuko eta, beraz, ez ditu
dirulaguntza horiek jasoko. NPBren jarraibideen arabera, hektareako 100 zuhaitz
baino gehiago badaude edo belar-azalera diruz lagundu daitekeen azaleraren
erdia baino txikiagoa bada, mendia baso-erabileratzat hartuko da, eta, beraz,
abeltzainek ez dute euro bakar bat jasoko partzela horiengatik. Bestalde,
erretako azalerek ez dute NPBren dirulaguntzarik jasotzen lehenengo urtean,
baina bai bigarrenean; beraz, ez da oso bizkorra izan behar eragindako sute
askoren arrazoiak ulertzeko eta sastrakak zergatik gorrotatzen diren ulertzeko.
Horretaz gain,
geure buruari galdetu beharko genioke zenbateraino den justifikagarria
errentagarria ez den sektore bat mugarik gabe diru publikoarekin diruz
laguntzea, eta zergatik dagoen beste sektore batzuekiko konparaziozko
bidegabekeria hori. Era berean, zergatik ematen zaizkie dirulaguntzak, kasu
askotan ingurumenerako onuragarriak diren jardueren epigrafean sartuta, suteak
eragiteagatik ganaduarentzat larreak lortzeko epaitu eta zigortu diren
pertsonei, adibidez.
Moztu matarrasaz:
akabo tinta!
Duela urte
batzuk, biomasa zentral termikoetan ikatzaren ordezko gisa erabiltzearen gaia
aipatzen hasi zenean, zuhaitzak moztea ekarriko zuena, Phileas Foggek
Atlantikoa zeharkatuz egin zuen azken bidaia gogoratu nuen, 80 egunetan
munduari bira emateko. Ingalaterrara iritsi nahian, galdarak bete-betean
zeudela, ontziak bere upeltegietan zeraman ikatz guztia erre zuen; beraz,
erregairik gabe ezinezkoa zirudien helmugara iritsi eta apustua irabaztea. Une
hartan, Phileas Foggek ideia bat izan zuen, bidaiari-ontzia erostea eta
inguruan zeukan egur guztia erretzea, altzarietatik hasi eta tarimaraino. Eta, noski, iritsi zen, baina bidaiatzen ari
zen ontzia suntsitu ondoren.
Bada, orain ideia
hori bera dugu buruan, planeta bakarra dugu, eta bertan bidaiatzen dugu
eguzkiari bueltaka, eta hura erretzea pentsatzen ari gara. Gure
energia-erreserbak agortzen ari dira, azken urteetako neurrigabeko kontsumoa
dela eta, eta bururatu zaigu basoak erretzea energia izaten jarraitzeko, eta,
horiek amaitzean, gehiago landatuko ditugu, eta labore energetiko deituko
diegu, hau da, azkar hazten diren espezieen landaketak egingo ditugu, haien
zeregin ekologikoa kontuan hartu gabe, zentral termiko bateko galdaran erre
ditzaten soilik. Eta landaketa horiekin nahikoa ez badugu, beste herrialde
batzuetako zuhaitzak ekarriko ditugu. Eta horrela jarraituko dugu ontzirik gabe
geratu arte, Phileas Foggen Henrieta bezala.
Baina bitxiena da
biomasa energia-baliabide gisa erabiltzea egurra erretzean oinarritzen dela
energia lortzeko, eta hori erregai fosilak erretzeko alternatiba berde gisa
saltzen ari da. Erabateko zentzugabekeria da, egur hori erretzean zuhaitzek
atxikitako CO2a askatuko baitugu, eta, beraz, klima-aldaketaren ondorioak
larriagotzen lagunduko dugu.
Kometa eta AVE:
zer eragiketa egingo dut horiek batzeko?
Gure politikariek etengabe saltzen digute abiadura handiko trenbide-sare handiena dugun herrialdeetako bat garela, eta aurrerapenaren adibide gisa jartzen digute. Baina ez digute esaten 2016an, Trenbideen Nazioarteko Batasunaren datuen arabera, Espainia zela munduan gutxien erabiltzen zen AVEa zuen herrialdea, kilometroko 15 bidaiari baino gutxiago zituena, eta Frantzian 50, Alemanian 83 eta Japonian 166. Hau da, abiadura handiko trenen sare erraldoi eta garestia dugu, baina ez dugu erabiltzen, eta, aitzitik, aldiriko sareak, edo Trenbide Estuko Trenbidea (FEVE), iparraldean, herrietako jendea mugitzeko beti erabili izan dena, pixkanaka desagertzen ari da, erabiltzaile gutxi dituelako errentagarria ez delako aitzakiarekin. Sinestezina da, honezkero, politikari eta kudeatzaile askori azaldu behar izatea zerbitzu publikoek ez dutela errentagarriak izan behar, eta hustutako Espainiaz hitz egiten dutenean, kontuan izan beharko luketela Espainia horrek zerbitzu duin gehiago, garraio eraginkor eta merke gehiago eta diskurtso errimakor eta elektoralista gutxiago behar dituela.
PLH:
Politikarientzako Lanbide Heziketa
Politikarien
arazo handienetako bat politikaren profesionalizazioa da. Gaur egun kongresuan,
senatuan eta, jakina, udal gehienetan besaulki bat betetzen duten gehienen
curriculuma ikustea besterik ez da behar, konturatzeko gutxiengo batek bakarrik
izan duela karrera profesionala politikari gisa lan egin aurretik.
Gehien-gehienak gaztetan hasi dira oinarrizko militante gisa beren alderdian,
eta hortik gora egin dute hauteskunde-zerrenda batean agertzea lortu arte, eta
hortik, irensleen arabera, erantzukizun handiagoko postuak betetzeraino joan
dira. Zoritxarrez, hautaketa-prozesu honek politikarien labealdia ekarri du.
Neurri handi batean, analfabeto funtzionalen bilduma bat baino ez dira, eta
haien eginkizun bakarra botoi bat sakatzea da, alderdiaren aginduei jarraituz.
Eta hala ere, ez dira gutxi nahasten direnak, horietakoren bat behin baino
gehiagotan ere bai.
Ez dakit
politikarientzako lanbide-heziketarik beharko litzatekeen, eta komeniko
litzateke, batez ere ingurumen-politikei dagokienez, behingoz ingurumena eta
ikerketa zientifikoa ideologia politikotik bereiztea. Ez dago ingurumen
eskuindar edo ezkertiarrik. Gaur egun, eta historian inoiz baino gehiago,
klima-aldaketa bezalako gai garrantzitsuak etengabe politizatzen ari direla
ikusten ari gara, eta emisioak murrizteko eta klima-aldaketa horren ondorioak
arintzeko beharrezko politikak oso ezkerrekoak direla esan daiteke.
Ez da zientzia
eta naturaren kontserbazioa politizatzen den lehen aldia, Rachel Carlsoni
gertatu zitzaiona baino ez da gogoratu behar, La primavera silenciosa (Udaberri
isila) argitaratu zuenean, kontzientzia ekologikoaren eta mugimendu
ekologistaren garapenean mugarri izan zena. Liburu horretan, Rachel Carlsonek
argumentu zientifikoetan oinarrituta azaldu zituen pestiziden arriskuak,
zehazki DDTrenak, ingurumenarentzat eta geure buruarentzat. Aurrez aurre zituen
industria garrantzitsu bat eta politikari-talde bat, diru kopuru handiak
jasotzen zituena pestizida horien erabileraren alde legeak egiteagatik. Orduan
hasi zen harenganako difamazio-kanpaina bat, emakume izateagatik eta ezkonduta
ez egoteagatik kritikatuz, nahiz eta emakume erakargarria izan eta ondoren
komunista eta antiamerikarra izan. Horrela, ebidentzia zientifikoak gutxietsi
nahi ziren, ad hominem "falazia" famatua erabiliz, hau da,
argumentuari ez eraso egitea, baizik eta argumentua ematen duen pertsonari,
bere ideia politikoak, estatus soziala, orientazio sexuala edo arraza erabiliz.
Zoritxarrez, hori gai-zerrendan dago oraindik. Izan ere, ekologistekin edo
klima-aldaketa aztertzen ari diren zientzialariekin egiten ari direna da, alde
batetik, politikarien zati handi baten analfabetismo funtzional hori berresten
duena, eta, bestetik, politikari horietako askoren interes bakarra poltrona
berotzen jarraitzea dela baieztatzen duena, eta kasu askotan etorkizunean
administrazio-kontseilu batean ondo ordaindutako postu txiki bat eskain
diezazukeena babestea.
Sarraski-usaina
Beti izan du
sarraski-usaina, baina, zorionez, beti izan dira sarraskijaleak, eulietatik
hasi eta putreetaraino, sarraskia birziklatzeaz eta berriro mantenugaien
ziklora itzultzeaz arduratu direnak. Naturan ez da ezer galtzen, dena
birziklatzen eta eraldatzen da.
Putreen eta beste
hegazti planeatzaile handien kasuan, horietako asko aurrerabidearen aurkako
borroka galtzen ari direla ikusten ari gara. Pozoiak aspaldidanik erabiltzen
dira basapiztiak deiturikoak kontrolatzeko, eta ez da gure eremuetatik desagertu,
baita eremu askotan handitu ere. Eta otsoak, azeriak eta beste harrapari batzuk
pozoituta hiltzen direnean, putreak eta beste hegazti sarraskijale batzuk ere
hilko dira haiek kontsumitzean.
Baina agian
putreek eta beste espezie batzuek, batez ere hegazti planeatzaileek jasaten
duten mehatxurik handiena parke eolikoen neurrigabeko eta kontrolik gabeko
ugaritzea da. Inork ez du ukatzen trantsizio ekologikoa beharrezkoa dela
erregai fosilak beste energia-iturri batzuekin ordezkatzeko, baina trantsizio horrek
ordenatua izan behar du, eta kontuan hartu behar ditu faunarengan eta
ekosistemarengan izan ditzakeen eraginak. Eta hori ez da gertatzen ari.
Trantsizio hori sustatzeko Europatik agintzen diren diru-kopuru eskergen
usainean, gure mendi guztiak errotaz bete nahi dituzten proiektu eolikoak
loratzen ari dira, horien ondorioak kontuan hartu gabe. Eta orain milaka dira
putreak, miruak, arranoak eta beste hegazti batzuk, baina baita paseriformeak
eta saguzarrak ere, erroten hegalen azpian hiltzen ari direnak.
Ez dugu ahaztu
behar krisi energetikoa bezain garrantzitsua edo garrantzitsuagoa dela
biodibertsitatearen krisia. Seigarren iraungipenean gaude bete-betean, eta
espezieak desagertzen ari diren abiadura inoiz baino handiagoa da gure
planetako bizitzaren historian. Eta desagertzen den espezie bakoitza pieza bat
gutxiago da bizitzaren puzzlean, engranaje bat gutxiago ekosistemaren
funtzionamenduan. Eta pestiziden eraginez putreak edo euliak ere galtzen
baditugu, orduan bai usainduko dugula sarraskia.
Espezie
inbaditzaileak berriz sartzea: ikuspegi zabala ala katastrofe ekologiko berriak?
Badirudi azken
aldian desagertu diren espezieak berriro sartzea helburu duten proiektuen
kopuruak gora egin duela. Rewilding deiturikoaren babespean daude proiektu
horietako asko, baina gehienetan ahaztu egiten dute Rewilding-aren oinarria
prozesu ekologikoak lehengoratzea dela, eta ez zentzurik gabeko espezie
desagertuak sartzea. Zoritxarrez, kasu askotan, prozesu ekologikoak ahaztu eta
zuzenean berriz sartzera pasatzen dira, etxea teilatutik hasteko moduaren
adibide argia.
Beste kasu
batzuetan, desagertuta dagoen espezieren bat berriz sartu nahi denean, irizpide zientifikoek ez dute behar beste ekintza hori bermatzen. Azken horren adibide paradigmatiko
bat Pigargo (Haliaetusalbicilla) Asturiasko mendebaldean berriz sartzeko
proiektua da. Berriz sartzea justifikatzeko aurkeztutako txostenek iraganean
Espainian izandako ugalketari buruzko aipamen asko jasotzen dituzten arren,
erreferentzia horiek guztiak banan-banan gezurtatu dira hainbat artikulutan,
eta, beraz, zalantza hori nahikoa izango litzateke proiektu hori ez egiteko,
inguruko fauna autoktonoari eragingo lizkiokeen kalteez gain. Are gehiago,
pigargoa duela 10.000 urte ugaltzeko moduko espeziea izan balitz ere,
justifikatuko al luke horrek berriro sartzea? Niretzat, inola ere ez. Ahaztu
egiten dugu ekosistemak dinamikoak direla, eta duela ehunka urte espezie bat
desagertu izanak ekosistema horretan aldaketak eragin zitzakeela; beraz,
baliteke haren nitxo ekologikoa beste espezie batek hartu izana, eta oreka
berri bat ezartzea. Horrela, berriz sartzeak aurreikusi ezin diren aldaketak
eragin ditzake, eta, ondorioz, beste espezie batzuk desager daitezke eta beste
desoreka bat sor. Bestalde, nork eta zein irizpideren arabera erabakitzen du
zein diren berriz sar daitezkeen espezieak? Desagertu zenetik igarotako
denboran soilik oinarritzen bagara, zergatik ez dugu Hienas manchadas
(Crocutacrocuta) berriz sartzen Iberiar penintsulan? Espezie horri buruzko datu
eta aztarna nabariak daude, duela 10.000 urte inguru agertu zirela baieztatzen
dutenak.
Espezie
inbaditzaileen gaia askoz larriagoa da; izan ere, espezie inbaditzaileak
planetako biodibertsitateak aurre egin behar dien mehatxu handienetako bat
dira. Urtero, flora- eta fauna-espezie inbaditzaileen zerrenda handitu egiten
da, neurri batean klima-aldaketaren ondorioengatik. Izan ere, aldaketa horri
esker, lehen baldintza jakin batzuetan bizirik irauterik ez zuten espezieek
aukera dute orain. Lurrez, itsasoz eta airez egindako merkataritza-salerosketen
gorakadak larriagotu egin du arazoa, milaka espezie nahigabe sartzen baitira
planetako bazter guztietara bidaiatzen duten merkantzien ondoan. Espezie
exotikoen merkataritza, maskoten askapena edo ehiza eta arrantza bezalako
jarduera jakin batzuk dira espezie berriak sartzen laguntzen duten jardueretako
batzuk. Oso arazo larria da, eta, zoritxarrez, oso zaila da konpontzea.
Belarri tente
ditut
Hori ona da, ez
dago entzutea baino gauza hoberik, eta hobe da guk bezala pentsatzen ez dutenei
entzutea, hor kanpoan zer dagoen konturatzeko. Gogoan dut duela urte batzuk,
kongresu batean, kazetari baten hitzaldia entzun nuela, eta horrek izugarri
hunkitu ninduen. Aipatzen zituen gauzen artean zera esaten zuen: hitzaldi bat
emateko orduan, edo irrati- edo telebista-saio batean parte hartzean oso erraza
dela aldez aurretik konbentzituta dagoen publiko batentzat hitz egitea. Entzule
gisa hitzaldi batera joaten garenean, edo sare sozialetan iruzkinak irakurtzen
ditugunean, ideia berberak partekatzen dituen jendeari buruz informatzen gara.
Hori da kazetari horrek “koruarentzat predikatzea” deitzen zuena. Zaila da,
ordea, hitz egiten ari zaren gaiaz ez dakien jendeari edo zure ideiekin bat ez
datorren jendeari hitz egitea. Eta zaila egiten zaigu ere, itxuraz gureen
guztiz kontrako ideiak dituen jendearen iritzia ezagutzeko ahalegina egitea.
Ekin!
Topikoa badirudi ere, beti
uste izan dut zerbait babesteko lehen urratsa dela horren ezagutza; horregatik
beti gustatu izan zait dibulgazio zientifikoa. Baina, era berean, konturatzen
naiz gero eta nekezagoa egiten zaidala argudio berberak behin eta berriz
errepikatzea, zeren eta, horren guztiaren aurrean, badira talde batzuk,
politikoak zein sozialak, behin eta berriz gezurtatu diren mantra berberak
etengabe errepikatzen dituztenak. Zientzialari guztien % 99,9aren
adostasunarekin, klima-aldaketaren existentziari eta horretan duen eragin
antropogenikoari buruzko zalantza zabaltzen jarraitzen dute, horrek hasarratzen
nau. Milioika pertsona hiltzen dira urtero
klima-aldaketaren ondorioz, muturreko fenomenoen maiztasuna gero eta handiagoa
da, urtero tenperaturen errekorrak gainditzen dira, eta oraindik ere zalantzan
jartzen dute klima aldaketa. Aurtengo urte amaieran 22 gradu egiten ditu Asturiasen,
eta ez dago elur tantarik mendi garaienetan.
Hori guztia dela eta, ez nau harritzen ekimen zientifiko eta sozialek salatzea ezertara iristen ez diren klima-gailurrak eta mahai gainean ukabilkada bat ematea. Tsunamia, dagoeneko, hemen dago, ez da etorkizunean etorriko den zerbait. Beraz, orain ekin behar diogu gairi, bestela ez diogu inoiz helduko.
Argazkiak: David Álvarez
Iruzkinak
Argitaratu iruzkina